Προέλευση των κατοίκων του Αστροχωρίου και όσων κατάγονται από αυτό

Εδώ, σ'αυτόν τον τόπο που λέγεται Αστροχώρι, βρήκαν καταφύγιο οι προγονοί μας στα παλιά χρόνια, που οι μετακινήσεις από περιοχή σε περιοχή ήταν συχνές για λόγους ασφαλείας. Ας σημειωθεί ότι το Αστροχώρι τότε, ήταν ένας ακατοίκητος και δασωμένος τόπος. Μέσα στα δάση του υπήρχαν ελάφια, ζαρκάδια, αγριογούρουνα, λύκοι, ακόμα και αρκούδες. Στην "Αρκουδότρυπα", λέγεται μέχρι σήμερα μια τοποθεσία στη Βοτανιάδα.

Για να μην μπορούν οι Τούρκοι εύκολα να τους ανακαλύψουν, οι άνδρες εκείνοι είχαν ως επώνυμο το μικρό όνομα του πατέρα τους ή κυκλοφορούσαν με ψευδώνυμο ή χρησιμοποιούσαν παρατσούκλια.

Ο Πυρομάχος
Λέγεται ότι, στο μακρινό παρελθόν, κατοίκησε στο Αστροχώρι ένας τσέλιγκας, ονόματι Πυρομάχος, προερχόμενος από τα μέρη της Πίνδου. Οι γερόντοι διηγούνταν ότι, ένα μεσημέρι του Αυγούστου, ο Πυρομάχος ήταν ξαπλωμένος κάτω από τον παχύ ίσκιο ενός πελώριου πουρναριού, στην τοποθεσία "Μεγάλη Ράχη" και κάπνιζε μακάρια το τσιμπούκι του. Θέλετε από απροσεξία, θέλετε από αφηρημάδα, τίναξε καταγής το αναμμένο τσιμπούκι του και, στη στιγμή, άναψαν φωτιά τα ξερά χορτάρια. Παρόλη την προσπάθεια που κατέβαλε, δεν μπόρεσε να σβήσει τη φωτιά.
- "Κάηκε ο τόπος, τότε, μέχρι τα Παλιόρογκα επάνω και κάτω, μέχρι το ποτάμι το Αστροχωρίτικο", έλεγαν οι γερόντοι.
Ύστερα από αυτό, ο Πυρομάχος πήρε τα κοπάδια του και έφυγε από το Αστροχώρι. Κατά πού πήγε και τι απόγινε, κανένας δεν έμαθε ποτέ....."Στου Πυρομάχου", λέγεται μέχρι σήμερα, μια τοποθεσία στη Βοτανιάδα.

Ο Καρακατσάνης [Καρακατσάνης, (ο): Του "κόλλησαν" το παρατσούκλι αυτό, επειδή ήταν μαυριδερός (καράς = μαύρος) και καταγόταν από τα Κατσανοχώρια του νομού Ιωαννίνων].
Ο Καρακατσάνης, ήλθε στο Αστροχώρι στο μακρινό παρελθόν και εγκαταστάθηκε στα "Μεσονήσια". Γυναίκα, παιδιά, γονείς, αδέλφια, συγγενείς, δεν είχε κανέναν ήταν ολομόναχος στον κόσμο. Οι γερόντοι διηγούνταν ότι δεν έστεκε καλά στα λογικά του. Στον ύπνο του έβλεπε τρομακτικά όνειρα και φοβούνταν πολύ από τους διαβόλους.....

ΑΘΑΝΑΣΑΚΑΙΟΙ - ΓΙΑΝΝΑΚΑΙΟΙ (ΒΑΣΙΛΑΙΟΙ) - ΣΤΑΣΙΝΑΙΟΙ - Ο Βασίλης
Ο Βασίλης κατοικούσε στην περιοχή του Ολύμπου και, επειδή κινδύνευε η ζωή του από τους Τούρκους για την εθνική δράση που είχε αναπτύξει, αναγκάστηκε να καταφύγει στο Μουζάκι του νομού Καρδίτσας. Δυστυχώς, οι Τούρκοι τον βρήκαν και εκεί, έσφαξαν τα αδέλφια του και μόλις που κατόρθωσε να γλιτώσει ο ίδιος, η γυναίκα του και τα παιδιά του. Αμέσως έφυγε από το Μουζάκι και, αφού έμεινε για λίγο χρονικό διάστημα στην περιοχή των Αγράφων, στη συνέχεια, ήλθε στο Αστροχώρι με την οικογένεια του και εγκαταστάθηκε στη θέση "Κερασιά", της Κολοσπάρτας. Έκτοτε, στην περιοχή ήταν γνωστός ως Βασίλης (αγνώστου επωνύμου).
Ο Βασίλης είχε τρία (3) παιδιά: τον Αθανασάκη, το Γιαννάκη και το Στασινό. Οι απόγονοι του Αθανασάκη, ονομάστηκαν έκτοτε Αθανασακαίοι (έχουν για επώνυμο το μικρό όνομα του Αθανασάκη), οι απόγονοι του Γιαννάκη ονομάστηκαν Γιαννακαίοι και οι απόγονοι του Στασινού ονομάστηκαν Στασιναίοι.
Τέλος, όπως γράψαμε και σε προηγούμενα κεφάλαια, ο Βασίλης είναι ο πρώτος μόνιμος κάτοικος του Αστροχωρίου και στο χωριό μας εγκαταστάθηκε μετά το έτος 1700 μ.Χ.

ΣΑΚΚΑΙΟΙ - ΛΑΦΑΙΟΙ – ΓΙΑΝΝΑΙΟΙ - Ο Σταμάτης
Ήλθε στο Αστροχώρι από το συνοικισμό Πράβα, της κοινότητας Καταφυλλίου του νομού Καρδίτσας και εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στη Βοτανιάδα. Στην περιοχή μας ήταν γνωστός ως Σταμάτης (αγνώστου επωνύμου). Είχε τρία (3) παιδιά: τον Κώστα, το Γιώργο και το Γιάννη. Ο Κώστας κούτσαινε από το ένα του πόδι. Δεν ξέρουμε αν κούτσαινε από πολεμικό τραύμα ή από ατύχημα ή αν ήταν κουτσός από γεννησιμιού του. Επειδή ύφαινε σακκιά, του "κόλλησαν" το παρατσούκλι Σακκάς και με αυτό τον φώναζαν.
Έκτοτε, οι απόγονοι του ονομάστηκαν Σακκαίοι. Ο Γιώργος είχε πιάσει ένα μικρό ελάφι, το οποίο ημέρεψε και στη συνέχεια το ελάφι πήγαινε μαζί με τα γίδια του. Έτσι, του "κόλλησαν" το παρατσούκλι Λαφιάς και οι απόγονοι του ονομάστηκαν Λαφαίοι. Οι απόγονοι του Γιάννη ονομάστηκαν Γιανναίοι.
Λέγεται ότι ο Σταμάτης είχε και έναν άλλο γιο που έμεινε στην Πράβα και το επώνυμο του ήταν Καρανίκας. Ίσως το επώνυμο του Σταμάτη να ήταν Καρανίκας.

ΓΕΩΡΓΙΟΥ - ΓΙΑΝΝΑΚΑΙΟΙ (ΚΩΣΤΑΝΤΑΙΟΙ) - ΔΗΜΑΙΟΙ - Ο Κωσταντής
Ο Κωσταντής (αγνώστου επωνύμου), ήλθε στο Αστροχώρι από το Συρράκο του νομού Ιωαννίνων και εγκαταστάθηκε στην τοποθεσία "Ντριάνα". Συγκεκριμένα, η θέση όπου πρωτοκατοίκησε, λέγεται ακόμα σήμερα "στο Κωστανταίικο". Είχε τρία(3) παιδιά: το Γιώργο, το Γιαννάκη και το Δήμο. Οι απόγονοι του Γιώργου ονομάστηκαν Γεωργίου, οι απόγονοι του Γιαννάκη ονομάστηκαν Γιαννακαίοι και οι απόγονοι του Δήμου ονομάστηκαν Δημαίοι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κωσταντής είχε και έναν άλλο γιο, το Θύμιο, ο οποίος εγκαταστάθηκε στο Γραμμένο του νομού Ιωαννίνων, με το επώνυμο Ρίζος. Ίσως το επώνυμο του Κωσταντή να ήταν Ρίζος.

ΜΑΝΔΑΛΑΙΟΙ – Ο Μάνδαλος
Οι αδελφοί Λάμπρος και Δημήτρης Μάνδαλος, ήλθαν από το Σούλι και εγκαταστάθηκαν στον απάνω μαχαλά του χωριού μας. Ο Δημήτρης ήταν ανύπαντρος, ο δε Λάμπρος είχε τρία (3) παιδιά: το Χρήστο, τον Ανδρέα και το Γιώργο ή Μπαλάσκα. Ένας γιος του Χρήστου, ο Σπύρος, ήταν ο πρώτος μουχτάρης του χωριού που, όπως γράψαμε σε προηγούμενο κεφάλαιο, τον σκότωσε ο Φαρμάκης.

ΦΑΡΜΑΚΑΙΟΙ - Ο Φαρμάκης
Ήλθε στο Αστροχώρι από την περιοχή του Ολύμπου και, όταν σκότωσε το Σπύρο Μάνδαλο, πήρε την οικογένεια του και έφυγε από το χωριό για να αποφύγει την εκδίκηση των φοβερών Μανδαλαίων. Σύμφωνα με πληροφορίες, εγκαταστάθηκε αρχικά στη Ναύπακτο και κατόπιν στην Πάτρα. Σήμερα, δεν υπάρχει οικογένεια Φαρμάκη στο χωριό μας.

ΜΠΟΜΠΟΛΑΙΟΙ - Ο Μπόμπολος
Ήλθε από το Μουζάκι του νομού Καρδίτσας και εγκαταστάθηκε στη Βοτανιάδα. Στην περιοχή μας ήταν γνωστός με το παρατσούκλι Μπόμπολος, ενώ το επώνυμο του ήταν Ρούμπος.
Η οικογένεια Μπόμπολου δεν άφησε απογόνους. Ένας γιός της ο Ανάστασης, πέθανε ανύπαντρος.
Υπάρχουν όμως τοποθεσίες που φέρουν το όνομα τους, όπως στη σκάλα του Μπόμπολου, στη βρύση της Μπομπολίνας (Βοτανιάδα) κ.λ.π.

ΒΑΒΒΑΙΟΙ - ΖΑΧΑΙΟΙ - ΚΟΙΛΑΙΟΙ -ΣΤΑΜΟΥΛΑΙΟΙ - ΜΠΑΛΑΓΙΑΝΝΑΙΟΙ - Ο Μπαλαγιάννης
Ήλθε από το Σούλι και εγκαταστάθηκε στον κάτω μαχαλά του χωρίου μας. Είχε πέντε (5) παιδιά: το Βαββά, τo Ζάχο, τοv Κοίλια, τον Σταμούλη και τον Κωστάκη. Έκτοτε, οι απόγονοι του Βαββά Μπαλαγιάννη ονομάστηκαν Βαββαίοι, του Ζάχου Μπαλαγιάννη ονομάστηκαν Ζαχαίοι, του Κοίλια Μπαλαγιάννη ονομάστηκαν Κοιλαίοι, του Σταμούλη Μπαλαγιάννη ονομάστηκαν Σταμουλαίοι και μόνον οι απόγονοι του Κωστάκη διατήρησαν το επώνυμο Μπαλαγιάννης και λέγονταν Μπαλαγιανναίοι. Λέγεται ότι ο Μπαλαγιάννης είχε και άλλα δυο (2) παιδιά και ότι το ένα από αυτά πήγε προς το Βάλτο και το άλλο προς τα μέρη της Θεσσαλίας.
Τέλος, κατά μια πληροφορία το ονοματεπώνυμο του Μπαλαγιάννη ήταν Σκούμπος Δράκου. Ας σημειωθεί ότι το ονοματεπώνυμο αυτό (Σκούμπος Δράκου) υπήρχε στο Σούλι το αναφέρει ο Αγωνιστής του 1821 και ιστορικός Χριστόφορος Περραιβός (Βλέπε: Περραιβός Χριστόφορος, Ιστορία Σουλίου και Πάργας, τόμος πρώτος, εν Βενετία 1 σελ. 63).


ΛΑΛΑΙΟΙ - Ο Λάλας
Ο Λάλας ήταν Σουλιώτης και στο Αστροχώρι ήλθε με το μικρό γιο του Δημήτρη, μετά το χαλασμό των Μποτσαραίων στο Σέλτσο (Απρίλιος 1804).
Η γυναίκα του Δημήτρη Λάλα, ονόματι Βασιλική (το πατρικό της επώνυμο δεν μπόρεσα να το μάθω), πέθανε το 1913, σε ηλικία 107 χρονών (1806 - 1913).

ΖΑΒΒΑΙΟΙ - Ο Ζαβός
Έφυγε από την περιοχή του Ολύμπου, ύστερα από επεισόδια που δημιουργήθηκαν με τους Τούρκους και ήλθε στο Αστροχώρι, όπου έμεινε πολλά χρόνια. Κατόπιν, έφυγε με την οικογένεια του από το χωριό μας και εγκαταστάθηκε στο Διχομοίρι του νομού Άρτας. Σήμερα, δεν υπάρχει οικογένεια Ζαβού στο χωριό μας.

ΛΙΟΛΑΙΟΙ - Ο Γραβάνης
Από το Σούλι πήγε στη Σαγιάδα της επαρχίας Τριχωνίδας του νομού Αιτωλοακαρνανίας και, από εκεί, ήλθε στο Αστροχώρι, όπου εγκαταστάθηκε στην τοποθεσία "Καρυές". Ο Γραβάνης είχε μόνον ένα γιο, τον Ηλία, που τον φώναζαν χαϊδευτικά Λιόλιο και από το όνομα του ονομάστηκαν οι απόγονοι του Λιολαίοι και όχι Γραβαναίοι. Μόνον ο Λάμπρος Κων/νου Λιόλιος (έτος γεννήσεως 1897), φέρεται γραμμένος στα Μητρώα Αρρένων της κοινότητας Αστροχωρίου και στα Γενικά Αρχεία του Κράτους με το επώνυμο Γραβάνης.


ΚΟΥΤΣΟΘΑΝΑΣΑΙΟΙ – Ο Κουτσοθανάσης
Ο Γιώργος Κουτσοθανάσης από το Σούλι, πήγε στη Λαγκάδα της επαρχίας Βάλτου του νομού Αιτωλοακαρνανίας και, από εκεί, ήλθε στο Αστροχώρι, όπου εγκαταστάθηκε με την οικογένεια του στην τοποθεσία "Λάτου" του χωριού μας.

ΣΒΩΛΑΙΟΙ - Ο Σβώλος
Λέγεται ότι ήλθε στο Αστροχώρι από τη Θεσσαλία. Η οικογένεια του ξεκληρίστηκε από την ευλογιά που είχε ενσκήψει στην περιοχή μας εκείνον τον καιρό και ότι από το θάνατο γλίτωσε μόνον ένας γιος της οικογένειας, ο Βαγγέλης.
Ο Βαγγέλης Σβώλος εγκαταστάθηκε στην Άρτα, όπου άνοιξε παντοπωλείο και οι δουλειές του πήγαιναν καλά. Μάλιστα, για ένα χρονικό διάστημα, προσέλαβε ως υπαλλήλους, δυο παιδιά από το Αστροχώρι, το Λάμπρο Βασιλείου Σακκά και το Γρηγόρη Νικολάου Κουτσοθανάση. Στο Λάμπρο Σακκά ανέθεσε τη μεταφορά του ταχυδρομείου με κάρο, από το Αγρίνιο - Αμφιλοχία- Άρτα - Γιάννινα και αντίστροφα, και το Γρηγόρη Κουτσοθανάση, που ήταν λίγο μικρότερος στην ηλικία, τον κράτησε στο μαγαζί. Τα δυο παιδιά, όταν ανδρώθηκαν, ο μεν Λάμπρος Σακκάς άνοιξε δικό του μαγαζί στην Άρτα, ο δε Γρηγόρης Κουτσοθανάσης επέστρεψε στο χωριό.
Σήμερα, δεν υπάρχει οικογένεια Σβώλου στο χωριό μας.

ΚΑΤΣΟΥΛΑΙΟΙ – Ο Κατσούλας
Οι γεροντότεροι του χωριού που ρωτήθηκαν, δεν θυμούνταν να μας πουν από ποιο μέρος ήλθαν στο Αστροχώρι οι Κατσουλαίοι.
Θυμούνταν μόνον ότι ήταν τρία (3) αδέλφια και ότι από αυτά ζούσε μόνον ο Γιώργος Κατσούλας. Τα άλλα δυο, ο Θανάσης και ο Βαγγέλης είχαν πεθάνει.
Ο Γιώργος Κατσούλας ήταν προοδευτικός άνθρωπος και είχε γερή κτηνοτροφία. Ήταν τότε που η διαμάχη μεταξύ Αστροχωριτών και Διχομοιριωτών για το βοσκότοπο, επάνω στο βουνό Αστρί είχε φτάσει στο απροχώρητο. Οι αλληλομηνύσεις και οι φιλονικίες μεταξύ των τσοπαναραίων ήταν καθημερινό φαινόμενο. Μετά από μια έντονη φιλονικία, ο Γιώργος Κατσούλας έδειρε άσχημα ένα Διχομοιριώτη, αφού πρώτα τον αφόπλισε, επάνω στο βουνό. Ύστερα από αυτό, μη μπορώντας να υποφέρει άλλο τις συνεχείς γκρίνιες, πήρε την οικογένεια του και τα κοπάδια του και πήγε προς τα μέρη του Βάλτου. Σήμερα, δεν υπάρχει οικογένεια Κατσούλα στο χωριό μας. Υπάρχουν όμως τοποθεσίες που φέρουν το όνομα του, όπως: στου Κατσούλα, στη βρύση του Κατσούλη, κ.λ.π.

ΠΕΤΣΑΙΟΙ – Ο Πέτσας
Ο Κωσταντής Πέτσας ήλθε στο Αστροχώρι από το Παχτούρι του νομού Τρικάλων και εγκαταστάθηκε στον κάτω μαχαλά του χωριού μας.

ΣΑΓΑΝΑΙΟΙ – Ο Σαγάνης
Ο Δημήτρης Σαγάνης από την ορεινή Θεσσαλία πήγε στη Μεγαλόχαρη του νομού Άρτας και από εκεί ήλθε στο Αστροχώρι, όπου εγκαταστάθηκε στο Παλιό Χωριό. Το επάγγελμα του ήταν σιδηρουργός (άριστος τεχνίτης της εποχής του) και το σιδηρουργείο το είχε εγκατεστημένο στη θέση "Λυκομούρσι". Πέθανε από ευλογιά, εκεί γύρω στα 1898 περίπου.

ΨΩΡΡΑΙΟΙ – Ο Ψώρρος
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Βασίλης Ψώρρος ήλθε στο Αστροχώρι από το Παχτούρι του νομού Τρικάλων και εγκαταστάθηκε στον κάτω μαχαλά του χωριού μας.

ΜΠΡΙΑΝΑΙΟΙ – Ο Μπριάνης
Ο Στέφανος Ανδρέα Μπριάνης ήλθε στο Αστροχώρι από την κοινότητα Καταφυλλίου του νομού Καρδίτσας και εγκαταστάθηκε στον απάνω μαχαλά. Παντρεύτηκε τη συγχωριανή μας, Δήμητρα Κων/νου Γιάννη.

ΧΑΝΤΖΑΙΟΙ – Ο χατζής
Ο Στέφανος Νικολάου Χαντξής καταγόταν από τα Βραγκιανά του νομού Καρδίτσας. 'Όταν αφυπηρέτησε από τη Χωροφυλακή, ήλθε στο Αστροχώρι το έτος 1931 και εγκαταστάθηκε στον απάνω μαχαλά. Παντρεύτηκε τη συγχωριανή μας, Ευαγγελή Βασιλείου Γιαννάκη.

ΠΑΠΠΑΙΟΙ – Ο Παππάς
Ο Νικόλαος Ευαγγέλου Παππάς ήλθε στο Αστροχώρι από τη Σεκλίστα (Ελάτη) του νομού Άρτας, το έτος 1932 και, αρχικά, εγκαταστάθηκε στην τοποθεσία "Μουντιλή". Παντρεύτηκε την Πανωραία Νικολάου Πριόβολου, από τις Πηγές Άρτας και αργότερα κατοίκησε στη θέση "Κερασιές".

ΠΑΛΑΙΟΔΗΜΑΙΟΙ – Ο Παλαιοδήμος
Ο Δημοσθένης Γεωργίου Παλαιοδήμος ήλθε στο Αστροχώρι από τα Μηλιανά του νομού Άρτας, το έτος 1933. Αρχικά, εγκαταστάθηκε στην τοποθεσία "Φ'στέρνα" και κατόπιν στον οικισμό Πλάτανος. Παντρεύτηκε τη συγχωριανή μας, Άννα Χρήστου Σακκά.

ΚΟΛΟΜΠΟΡΔΑΝΑΙΟΙ - Ο Κολομπορδάνης
Ο Στέφανος Δημητρίου Κολομπορδάνης ήλθε στο Αστροχώρι από την κοινότητα Καταφυλλίου του νομού Καρδίτσας, το έτος 1973. Παντρεύτηκε τη συγχωριανή μας, Κωσταντινιά Δημητρίου Λιόλιου και εγκαταστάθηκε στον οικισμό Πλάτανος του χωριού μας.

Πριν όμως κλείσω το κεφάλαιο ετούτο, πρέπει να αναφέρω και τα ακόλουθα:
α) Τις πληροφορίες για την προέλευση των κατοίκων του χωριού μας και όσων κατάγονται απ' αυτό, τις συγκέντρωσα όχι αβασάνιστα βέβαια, από τους γεροντότερους του χωριού, όπως και αυτοί τις άκουσαν από το στόμα των γονιών και των παππούδων τους.
β) Εκτός από τους κατοίκους που προανέφερα, υπήρξαν και άλλοι συγχωριανοί μας που εγκαταστάθηκαν παλιά στο χωριό μας, όπως οι:
Γαλανός, Κακούτης, Καμπρέλος, Καπούτσης, Κοσμάς, Κυρίτσης, Στρούντζουρος, Τζιούβας, Τσακνης κ.λ.π.
Οι παππούδες που ρωτήθηκαν, δεν ήξεραν από ποιό μέρος ήλθαν αυτοί στο Αστροχώρι, ούτε τι απέγιναν, ούτε αν άφησαν απογόνους κ.λ.π. Έτσι, στο Α¬στροχώρι έμειναν μόνον τα επώνυμα τους ως τοπωνυμίες, όπως: στου Γαλανού, στου Τσακνή κ.λ.π, και τους θυμόμαστε εμείς σήμερα από τις τοποθεσίες που κατοικούσαν στα παλιά εκείνα χρόνια.
Πηγή: Βιβλίο ¨Αστροχώρι Άρτας¨του Αντώνη Ν. Αθανασάκη